به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

مشارکت زنان در انقلاب اسلامی و دیدگاه امام (ره)

تاریخ انتشار: ۲۶ آبان ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۱۰۴۱۲۱

گفتمان انقلاب اسلامی در بحث مشارکت زنان، گفتمانی فراتر از گفتمان‌های سنتی و مدرن است. گفتمان انقلاب اسلامی اگر چه گفتمان مدرنیزاسیون غربی را رد می‌کند، آموزه‌هایی را که قائل به برتری ذاتی مرد نسبت به زن است، در سه حوزه نظری، معرفت‌شناختی، حقوقی و اجتماعی به چالش می‌کشد و بر هویت انسانی زن و مرد تأکید می‌کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 دوران انقلاب زنان مذهبی که به دلیل اختناق دوران پهلوی در خانه‌ها محبوس بودند، با انگیزه مشارکت سیاسی در انقلاب و حضور در تظاهرات‌ها از خانه بیرون آمدند و با تأثیر گذاری خود انقلاب  اسلامی را قوت و شدت بخشیدند. آنان پیشاپیش مردان نسبت به وضعیت نامساعد حاکم بر جامعه خویش در تظاهرات شرکت می‌کردند و تهدید خطرات جانى ناشى از این حضور، هرگز آن‌ها را از صحنه خارج نکرد.

انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی (ره) مجال تازه‌ای در اختیار زنان ایرانی قرار داد، تا ضمن مشارکت در امور اجتماعی، سیاسی و فرهنگی استعداد‌های خود را به ظهور رسانند و مشارکتی گسترده در امور مهم اجتماعی و فردی خود داشته باشند. شهید مطهری در مقاله "نقش زن در جمهوری اسلامی ایران" با اشاره به حضور موثر زنان در پیروزی انقلاب اشاره می‌فرمایند:

«زن‌ها نه تنها شرکت کردند بلکه اگر آن‌ها شرکت نمی‌کردند، این خود واقعیتی است که انقلاب به ثمر نمی‌رسید. چون زنان نه فقط شرکت مستقیم شان موثر بود، شرکت غیر مستقیم شان یعنی تاثیری که روی شوهران، روی فرزندان، روی پدران و روی برادرانشان داشتند از تاثیر مستقیم خودشان کمتر نبود و این خود مسئله فوق العاده‌ای است... در روز هفده شهریور در میدان شهدا، آن طوری که نقل می‌کنند و فیلم‌ها نشان می‌دهد، زن‌ها بیشتر از مرد‌ها شهید دادند و این زن‌ها بودند که در میدان شهدا نشستند و مورد رگبار ظالمانه دشمن قرار گرفتند و چقدر زن در آنجا شهید شد.»

علی‌رغم آنکه به لحاظ تاریخی زنان نقش تعیین کننده، فعال، سازنده و تأثیرگذاری در روند انقلاب اسلامی داشتند، پس از انقلاب پژوهش‌های کمتری به تأثیر زنان در انقلاب اسلامی پرداخته‌اند.

 امام خمینی (ره) با مفهوم‌سازی متفاوت از گفتمان‌های سنتی، دیدگاه‌های نظری و عملیاتی در خصوص مشارکت زنان را در جامعه ایران تغییر داد و با تأکید بر مشارکت فعال و آگاهانه زنان در تعیین سرنوشت ملت و خود، مشارکت زنان را یک ضرورت تکلیف دانسته و گستره مشارکت را تا سطح بالاترین سطوح فعالیت سیاسی می‌داند.

ایشان ضمن پذیرش تفاوت‌های جنسیتی، معتقد است که تفاوت‌ها مانع حضور و مشارکت نمی‌شود. در سخنان خود از باید‌ها و نباید‌هایی سخن می‌گویند که زنان باید در راستای فعالیت اجتماعی خود مد نظر قرار دهند. امام در بیانات خود چه در دوران قبل از انقلاب و چه بعد از انقلاب، بیان می‌کند که اسلام با آزادی زن مخالفتی ندارد، بلکه مخالفت اسلام با «شیء شدگی» و ابزار مطامع و اهداف دیگران بودن است.

با توجه به دیدگاه امام در خصوص سیاسی بودن دین اسلام، و لزوم دخالت زنان در این عرصه، پس از انقلاب اسلامی و حضور زنان در حوزه‌های مختلف، بحث مشارکت سیاسی و اجتماعی زنان مشارکت سیاسی و اجتماعی زنان به طور جدی‌تری مورد مطالعه و بررسی قرار گرفت. پس از انقلاب زنان از جایگاه زن سنتی، درجه‌ی دوم، و محرومیت‌ها و محدودیت‌هایی که باعث حذف شدن آن‌ها از حوزه‌ی عمومی و فعالیت‌های متناسب با شأن انسانی آن‌ها شده بود، وارد عرصه‌های اجتماعی و سیاسی شدند.

با مطالعه ۴۹۲ متن سخنرانی، مصاحبه و پیام عمده‌ترین محور‌های معنایی در خصوص زنان مضامینی، چون آزادی، فعالیت سیاسی و اجتماعی، مجاهدت انسانی، ایثار، تعهد، عفت، تحول روحانی، وحدت کلمه، هوشیاری و شهادت طلبی زنان عنوان کرد (نیک خواه قمصری و فسایی، ۱۳۹۱).

آنچه در کلام امام (ره)، برجسته می‌شود، ضرورت حضور و فعالیت اجتماعی و سیاسی زنان در دوران استقرار و تثبیت جمهوری اسلامی است و این در حالیست که عرصه اجتماع و سیاست، عرصه‌ای مردانه تلقی می‌شد که زنان در آن راه نداشتند. تأکید بر هویت انسانی زن و مرد و رعایت شئون اسلامی برای ایفای نقش فعال در جامعه است. برخلاف دیدگاه سنت‌گرایان، که نقش زن را به مادری و همسری تقلیل می‌دهند، زن در نگاه امام خمینی با تأکید بر ارزش، اهمیت و کرامت انسانی _ اسلامی عهده‌دار نقش‌های مشارکت اجتماعی و سیاسی است.

ایشان بیان می‌کنند که «از نظر اسلام زنان نقش حساسی در بنای جامعه‌ی اسلامی دارند، اسلام زن را تا حدی ارتقا میدهد که بتواند مقام انسانی خود را در جامعه بازیابد، و متناسب با چنین رشدی می‌تواند در ساختمان حکومت اسلامی مسئولیت‌هایی به عهده گیرند (مضمون بیانات امام در جایگاه زن از دیدگاه امام خمینی، ص:۶۶-۶۵).

طبق تأکید حضرت امام خمینی (ره): «زن یکتا موجودی است که می‌تواند از دامن خود افرادی به جامعه تحویل دهد که از برکاتشان یک جامعه، بلکه جامعه‌ها به استقامت و ارزش‌های والای انسانی کشیده شوند.» امام خمینی (ره) ابعادی از مشارکت سیاسی را به عنوان تکلیف مطرح کردند و این حقوق سیاسی را با وظایف شرعی پیوند زدند. امام خمینی همچنین توصیه داشتند که زنان در فعالیت‌های جامعه مشارکت فعالانه داشته باشند. آنچه در سرمایه کلامی و سیره عملی امام خمینی (ره) در خصوص زنان برجسته می‌نماید، تأکید برهویت انسانی زن و مرد و ضرورت رعایت شئونات اسلامی است.

زنان ایرانی پس از انقلاب، به صورت مثبت نسبت به ابعاد مختلف نظام سیاسی حساسیت نشان دادند و رابطه فعالی با آن برقرار کردند، اطلاعاتشان از نقش نخبگان سیاسی جامعه فزونی یافت، تصوری روشن از جایگاه خویش در نظام سیاسی یافتند و به این ترتیب، فرهنگ سیاسی مشارکتی میان قشر زنان شکل گرفت. به طوری که امروزه سیاست‌های مشارکت زنانبه سوی اهدافی والا و متعالی گام برمی‌دارد و حمایت از نقش زنان در عرصه‌های اجتماعی و سیاسی از سیاست‌های انقلاب اسلامی ایران است.

امام خمینی (ره) با اصل قرار دادن اصل «عفت»، پرهیز از جلوه نمایی، آرایش زنانه در انجام وظایف اجتماعی، تأکید داشتند که زنان با رعایت اصل عفت، باید در فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی مشارکت داشته باشند و عفت عمومی را حفظ کنند. عفت عمومی رکنی است که با رعایت آن، بحث مشارکت زنان از دوران پهلوی و جوامع غربی متمایز می‌شود.

منبع: تسنیم

باشگاه خبرنگاران جوان وب‌گردی وبگردی

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: زنان انقلاب اسلامی امام خمینی ره اجتماعی و سیاسی انقلاب اسلامی مشارکت سیاسی پس از انقلاب مشارکت زنان امام خمینی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۱۰۴۱۲۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

منطق زنان و خانواده انقلاب اسلامی در دنیا اجرا شود

مدیر حوزه‌های علمیه کشور با اشاره به اینکه زن و خانواده لبه رویارویی تمدنی جمهوری اسلامی با غرب است، گفت: در این عرصه انقلاب اسلامی منطقی دارد که در سطح جهانی قابل پیاده‌سازی است. - اخبار فرهنگی -

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، آیت الله علیرضا اعرافی، مدیر حوزه‌های علمیه کشور، در دیدار اعضای هیئت علمی دانشگاه حضرت معصومه (س) که در سالن جلسات این دانشگاه برگزار شد، گفت: کار ویژه بانوان با رویکرد اسلامی در قم نیازمند رویکردهای ویژه محتوایی است.

او با اشاره به اینکه فلسفه، اخلاق و فقه سه زاویه دید هستند که در عمق دانش تحول آفرین می‌شوند، مطرح کرد: این سه زاویه دید با شعار محقق نخواهند شد بلکه باید در لایه‌های عملیاتی به آن توجه کرد.

مدیر حوزه‌های علمیه کشور با بیان اینکه امروز در برخی از عرصه‌ها مانند معماری و شهرسازی الگوهای ویژه نداریم، عنوان کرد: وجود افرادی مانند شیخ بهایی در زمان صفویه موجب شد که امروز آثار برجسته معماری را در کشور داشته باشیم.

استاد حوزه علمیه اضافه کرد: علت این اتفاق این بود که شیخ بهایی بر فقه و معارف الهی مسلط و در علوم روز نیز صاحب نظر بودند و امروز باید به پرورش چنین افرادی توجه داشته باشیم.

 

آثار جنسیت زنانه بر رشد عرفانی و معنوی

 

اعرافی با اشاره به اینکه زن و خانواده لبه رویارویی تمدنی جمهوری اسلامی با غرب است، خاطرنشان کرد: در این عرصه انقلاب اسلامی منطقی دارد که در سطح جهانی قابل پیاده‌سازی است.

مدیر حوزه‌های علمیه کشور با بیان اینکه انقلاب اسلامی در موضوع زن الگوهایی در جامعه خلق کرده است، تصریح کرد: دشمن از این موضوعات آگاهی دارد ولی تلاش می‌کند با بزرگ‌نمایی نقاط ضعف این دستاوردها را نادیده بگیرد.

اعرافی با اشاره به اینکه منطق زن مسلمان پیشتاز موفق در عرصه‌های گوناگون و متعهد به ارزش‌های الهی الگوی مدنظر انقلاب اسلامی است، یادآور شد: این الگو باید ساخته شده و در متن تمام کارها قرار بگیرد.

او با بیان اینکه باید دانشگاه حضرت معصومه(س) به طور ویژه به این موضوع بپردازد، ابراز کرد: ارتباط دانشگاه با جامعه الزهرا(س) باید موجب نقش آفرینی‌های مشترک شود.

اعرافی با اشاره به اینکه این دانشگاه باید بنیه علمی قوی داشته باشد، بیان کرد: بعد بین المللی دانشگاه حضرت معصومه(س) می‌تواند به عنوان یک محور مهم در دستور کار قرار بگیرد.

مدیر حوزه‌های علمیه کشور با بیان اینکه البته در درجه نخست باید دانش فنی لازم در این دانشگاه تولید شود، اظهار کرد: در عصری قرار داریم که دشمنان از بسیاری از اقدامات خود ناامید شده و کارزار فرهنگی سنگینی را به وجود آورده‌اند.

استاد حوزه علمیه با اشاره به اینکه وظیفه اصلی حوزه و دانشگاه حضور اثرگذار در این کارزار فرهنگی است، مطرح کرد: جامعه خوبی داریم و اگر حوزه و دانشگاه به خوبی نقش آفرینی کنند، وضعیت بهبود خواهد یافت.

انتهای پیام/